Doradztwo zawodowe w wyrównywaniu szans edukacyjnych – rekomendacje
Nie każmy uczniom wybierać zawodu. Mówmy o tym, że mają jakieś kompetencje – piszą autorzy rekomendacji „PowerED 2021: Doradztwo zawodowe w wyrównywaniu szans edukacyjnych”. W powstanie dokumentu zaangażowało się ponad 90 ekspertów i ekspertek – nauczycieli, samorządowców, przedstawicieli organizacji pozarządowych, a także sektora przedsiębiorstw. Publikacja wskazuje konkretne działania z zakresu doradztwa zawodowego, które są możliwe do wdrożenia w każdej szkole od zaraz, w ramach obowiązującego prawa.
Next Generation Polska – raport z badania
Mam przyjemność przedstawić Państwu raport z badania Next Generation Polska. Jest to pierwsza szczegółowa analiza polskiej młodzieży od czasu wybuchu pandemii COVID-19. Badanie zostało przeprowadzone w kontekście nasilającej się pandemii, wyborów powodujących podziały i największych protestów ulicznych w tym kraju od upadku komunizmu. Przybliża ono poglądy i opinie ludzi, którzy będą odpowiedzialni za odbudowę Polski z pocovidowych gruzów i rozwiązanie problemu obecnej destabilizacji politycznej i społecznej. Otwórz raport
Razem dla Edukacji – debaty samorządowe. Przewodnik dla samorządów lokalnych, które nie boją się partycypacji.
SOS dla Edukacji zaprasza wszystkie polskie samorządy do udziału w programie tworzenia lokalnej polityki oświatowej przy współudziale mieszkanek, mieszkańców i wszystkich innych interesariuszy, z ewentualnym wsparciem regionalnych i ogólnopolskich organizacji społecznych. Chcemy wzmacniać działania, które pomogą naszym społecznościom przekonać się, że można budować lokalną edukację w sposób partycypacyjny, oddolny i demokratyczny.
Samorządowa oświata – miniporadnik
Pracownia Samorządowa Fundacji Batorego próbuje w innowacyjny sposób spojrzeć na wyzwania stojące przed samorządem lokalnym. Uczestniczący w niej samorządowczynie i samorządowcy wypracowują – we współpracy z ekspertkami i ekspertami – rozwiązania dotyczące usług publicznych i współpracy władz lokalnych z mieszkańcami. Otrzymują też wsparcie w stosowaniu w praktyce prawa oraz poznają różne obszary funkcjonowania samorządu, m.in. finanse, zagospodarowanie przestrzeni, gospodarkę odpadami, konsultacje społeczne. Pracownia funkcjonuje od 2019 roku Otwórz opinie
OPINIA PRAWNA dotycząca wybranych zmian przewidzianych w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw
Przedmiotem niniejszej opinii jest ocena wybranych postanowień projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw z dnia 30 listopada 2021 r., druk nr 1812 Sejmu IX kadencji w kontekście jego wpływu na wykonywanie zadań własnych przez gminy w zakresie: 1) zasad powierzania stanowiska dyrektora szkoły lub placówki, a także odwoływania dyrektora oraz wygaszania powierzenia stanowiska; 2) likwidacji szkół lub placówek, dla których organem prowadzącym jest gmina. Otwórz opinie
Statut nieumarły – wzór statutu szkoły z komentarzem
Z przyjemnością oddajemy w Wasze ręce tę wyjątkową – naszym zdaniem – publikację, mając nadzieję, że będzie ona dla Państwa nie tylko swoistym wsparciem, ale również inspiracją i motywacją do nowych działań w Państwa szkołach oraz że i Państwo zechcecie uznać ją za wyjątkową. Niniejsza publikacja to przede wszystkim jedyna na rynku taka pozycja w całości poświęcona najważniejszemu dokumentowi szkolnemu – czyli statutowi, zawierająca wzór takiego dokumentu wraz z jego omówieniem. Po drugie – to wzór statutu minimalnego. W proponowanym przez nas szablonie znajdują się wszystkie wymagane prawem postanowienia, nie ma za to zbędnych przepisów czy niepotrzebnych „dopisków”. Po trzecie – statut, który Państwu proponujemy, to statut inny niż wszystkie i kształtujący szkołę inną, niż wszyscy znamy. Szkołę bez ocen, bez strachu przed kartkówkami i sprawdzianami, szkołę przyjazną uczniowi i wspierającą go w rozwoju, kształtującą jego samodzielność. Szkołę przestrzegającą prawa, szanującą godność i podmiotowość uczennic oraz uczniów. Otwórz raport
Młodzi są zajechani, co z tym robimy? Wnioski z projektu jesteśmy młodzi. O co nam chodzi?
Projekt Jesteśmy młodzi. O co nam chodzi? realizowany jest przez Fundację Szkoła z Klasą, a finansowany jest z programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy z Funduszy EOG. Prezentowane przez nas wnioski są tym, czego dowiedzieliśmy się, pracując zwinnie (z ang. agile) z młodymi ludźmi w 2021 roku. To podsumowanie jest wynikiem naszych obserwacji, a nie socjologicznych badań, choć część naszych rozpoznań znajduje też odzwierciedlenie w oficjalnych źródłach. Nad raportem pracował zespół w składzie: Karolina Wysocka, Anna Kuliberda, Michał Szeląg i Alicja Peszkowska. Młodych ludzi w projekcie Jesteśmy młodzi. O co nam chodzi? wspierali: Karolina Wysocka i Michał Szeląg z Fundacji Szkoła z Klasą oraz grupa osób mentorujących: Anna Kuliberda, Izabela Meyza, Kuba Radzewicz, Anna Chęć, Anna Skocz i Julian Czurko. Otwórz raport
Wykluczenie społeczno-cyfrowe w Polsce
Przedsięwzięcie, którego elementem jest niniejszy raport, ma szczególny charakter. Jego celem jest wypracowanie strategii włączania cyfrowego jednej z największych i z pewnością najbardziej zaangażowanej społecznie firmy telekomunikacyjnej w Polsce – Orange Polska. Czas, w którym przyszło nam nad nią pracować, dostarcza bolesnych dowodów na to, jak bardzo strategia ta jest potrzebna. Za sprawą pandemii COVID-19 wykluczenie cyfrowe nabrało dziś jeszcze większego znaczenia niż wcześniej. Granica między tą formą wykluczenia a innymi jego wymiarami, już przed pandemią coraz bardziej rozmyta, niemal z dnia na dzień uległa całkowitemu zatarciu. Dostęp do cyfrowej komunikacji i zdolność do wykorzystania potencjału nowych technologii stała się już nie jednym z czynników determinujących jakość naszego życia, ale być może czynnikiem podstawowym, decydującym nie o „szansach życiowych”, ale całkiem dosłownie – o szansach na przeżycie. Stało się jasne, że zjawisko, które opisujemy, nie jest już izolowanym problemem ani nawet jednym z wymiarów wykluczenia społecznego, ale mechanizmem przenikającym wszystkie wymiary tego wykluczenia. Aby uwypuklić tę zmianę, zdecydowaliśmy się zastąpić w naszym raporcie znany termin „wykluczenie cyfrowe” pojęciem „wykluczenie społeczno-cyfrowe”. Otwórz raport
Rozmawiaj z Klasą Codzienność wychowawstwa – co jest ważne dla wychowawców i młodych ludzi?
W Fundacji Szkoła z Klasą wierzymy, że dobrostan buduje się każdego dnia, a kultura pracy szkoły wyrastająca z dobrych relacji i atmosfery zaufania, oprócz tego że jest wartością samą w sobie, pozwala lepiej się uczyć. W styczniu 2021 roku opublikowaliśmy raport „Rozmawiaj z klasą. Zdrowie psychiczne uczniów i uczennic oczami nauczycieli i nauczycielek”. Raport zbiera dane z anonimowej ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli i nauczycielek z całej Polski, ze wszystkich poziomów nauczania (ponad 1 500 odpowiedzi) i wnioski z dwóch spotkań fokusowych z ekspertami i ekspertkami. To duże badanie ilościowe pokazało nam wątki, które są ważne, ale często pomijane, traktowane powierzchownie i sztampowo lub pozostawiane na peryferiach myślenia o szkole jako o miejscu, które kształtuje dobrostan społeczności szkolnej. Tematem, który – na podstawie wyżej wspomnianego badania ilościowego i wielu naszych rozmów – uznaliśmy za kluczowy i wart pogłębienia, jest wychowawstwo. Kim właściwie jest nauczyciel wychowawca w polskiej szkole? Jak wychowawcy widzą samych siebie, a jak widzą ich uczniowie i uczennice? Co wychowawców wzmacnia, a co im przeszkadza? Kim jest dobry wychowawca i co go cechuje? Otwórz raport
Odporność na tendencje antydemokratyczne przez edukację
Od początku tego tysiąclecia demokracja stoi w obliczu niezwykłych wyzwań. Od 2005 roku spada liczba państw demokratycznych, a nawet w obrębie ugruntowanych demokracji ich jakość się pogarsza (Freedom House 2019). Wiele państw boryka się z antydemokratycznymi, autorytarnymi tendencjami (zob. na przykład: International IDEA 2010; V-Dem Institute 2021). Zagrożenie pochodzi zarówno ze strony partii rządzących, które zawieszają podstawowe zasady demokracji, aby utrzymać się przy władzy, jak i ze strony ugrupowań skrajnych, które agitują przeciwko instytucjom państwowym. Rosnące nierówności społeczno-ekonomiczne i ostre kryzysy, takie jak pandemia, również podsycają polaryzację, do której dążą autorytarni populiści i ekstremiści. Polaryzacja jest już uznawana przez niektórych badaczy za kluczową cechę charakteryzującą początek XXI wieku (Merkel 2021). Wszystkie te tendencje osłabiają funkcjonowanie społeczeństw demokratycznych, podkopując wiarę jednostek w funkcjonowanie wspólnych zasad i wartości oraz kierując zainteresowanie ludzi w stronę niedemokratycznych idei i liderów opinii, którzy proponują proste rozwiązania złożonych problemów. W niniejszym poradniku skupiliśmy się na kompetencjach związanych z demokracją, a więc na tym, jak zapobiegać antydemokratycznym zjawiskom, takim jak autorytaryzm, gwałtowna radykalizacja, ekstremizm, mowa nienawiści czy teorie spiskowe – i jak ich unikać. Otwórz raport
Równe traktowanie w szkole Raport z badania w szkołach oraz analiza ilościowa programów wychowawczo-profilaktycznych
Niniejszy raport prezentuje wyniki badania pn. „Równe traktowanie w szkole podstawowej”, zrealizowanego na zlecenie Rzecznika Praw Obywatelskich przez Centrum Badań nad Uprzedzeniami we współpracy z Katedrą Polityki Oświaty i Społecznych Badań nad Edukacją Uniwersytetu Warszawskiego w okresie sierpień – grudzień 2020 r. Głównym celem projektu była diagnoza stanu realizacji zasady równego traktowania w szkołach podstawowych. Przeprowadzono ją w oparciu o dwa komponenty: 1. Badanie archiwalne – analizie poddano programy wychowawczo-profilaktyczne 326 szkół. Dokumenty te regulują realizację zadań wychowawczych i profilaktycznych szkoły. Program uchwalany jest co do zasady przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną, w oparciu o diagnozę przeprowadzaną przez dyrektora szkoły. Szczegółowe ramy programu oraz jego podstawę prawną stanowi ustawa – Prawo oświatowe. 2. Badanie kwestionariuszowe przeprowadzone w szkołach z wykorzystaniem kwestionariuszy dotyczących postaw i doświadczeń uczniów, postaw nauczycieli oraz opisujących sytuację w szkole, skierowanych do dyrektorów szkół. Otwórz raport
Edukacja dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – raport
Raport próbuje przybliżyć sytuację uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) po wprowadzonej w 2016 roku reformie oświaty ówczesnej minister Anny Zalewskiej, a właściwie to dwóch rozporządzeń z 2017 roku znacznie zmieniających sposób ich nauczania. Koncentruje się zwłaszcza na negatywnych skutkach wyżej wymienionej reformy, które do tej pory przeważają w polskich szkołach. Próbuje także odpowiedzieć na pytanie, co zrobić, aby zatrzymać widoczny powszechnie regres polskiej oświaty, w szczególności dotykający dzieci z SPE. W pracy starano się uwzględnić najbardziej aktualne dane oświatowe. Otwórz raport
Ludzie na granicy. Jak o tym rozmawiać i uczyć? Propozycje materiałów i linków dla nauczycielek i nauczycieli
Kryzys humanitarny na naszej granicy Od kilku tygodni media donoszą o dramatycznej sytuacji humanitarnej na polsko-białoruskiej granicy. Kryzys, który co dzień rozgrywa się na naszych oczach, to wyzwanie dla nas wszystkich – także dzieci i młodych ludzi. Uczennice i uczniowie rozmawiają o tym ze sobą na przerwach i w sieci, czasem nawet poruszają temat na lekcjach i godzinach wychowawczych. I trudno się dziwić, bo im też trudno pozostać obojętnym wobec ludzkiego cierpienia, trudno też poradzić sobie z własną bezradnością w tej sytuacji.
Zdrowie psychiczne uczniów i uczennic oczami nauczycieli i nauczycielek. Raport Szkoły z Klasą
Raport z badania Fundacji Szkoła z Klasą skupia się na tym, jak nauczyciele i nauczycielki oceniają zdrowie psychiczne uczniów i uczennic. Wyniki badań sugerują, że potrzebna jest dogłębna reforma systemu edukacji, a nie tylko powierzchowne zmiany i działania naprawcze. Raport nie jest łatwą lekturą, ale ważną z perspektywy dalszego rozwoju szkoły. https://www.szkolazklasa.org.pl/zdrowie-psychiczne-uczniow-i-uczennic-oczami-nauczycieli-i-nauczycielek-raport-z-badania/
Szkoła ponownie czy szkoła od nowa. Jak wygląda powrót do stacjonarnej edukacji? Raport CEO
Centrum Edukacji Obywatelskiej przygotowało raport dotyczący moment powrotu uczennic i uczniów do stacjonarnej nauki. Opracowanie to jest też zaproszeniem do dyskusji o kształcie polskiej szkoły w przyszłości. Zdaniem autorów nie da się wrócić do szkoły sprzed panedemii. Aby zapobiec pogłębianiu się nierówności, konieczne będzie wprowadzenie odpowiednich zmian, a to w jaki sposób będziemy wracać do nauki stacjonarnej będzie miało znaczący wpływ na kształt polskich szkół w nadchodzących latach. Ta sytuacja jest zarówno wyzwaniem, jak i szansą na przeobrażenie się szkół. https://ceo.org.pl/sites/default/files/szkola_ponownie_czy_szkola_od_nowa_ publikacja_centrum_edukacji_obywatelskiej_czerwiec2021.pdf
Między pasją a zawodem. Raport Fundacji Orange o statusie nauczycielek i nauczycieli w Polsce 2021.
Raport Fundacji Orange o statusie nauczycielek i nauczycieli w Polsce 2021. Fundacja Orange postanowiła przyjrzeć się statusowi nauczycieli i nauczycielek z czterech perspektyw: uczniów, rodziców, dyrekcji szkół i samych nauczycieli. Ważnym kontekstem badania był strajk w 2019 roku i pandemia Covid-19 i to, jak te wydarzenia wpłynęły na prestiż i postrzeganie zawodu nauczyciela. https://fundacja.orange.pl/files/user_files/user_upload/badania/Miedzy_pasja_a_zawodem-raport.pdf
Nowa wizja edukacji. Przyszłość uczenia (się)
„Nowa wizja edukacji. Przyszłość uczenia (się). Od nauczania zdalnego do hybrydowego. Głos w sprawie zmiany paradygmatu edukacji” to polskie tłumaczenie opracowania przygotowanego przez reformatorów amerykańskich systemów edukacyjnych: M. Fullan i J. Quinn. Publikacja powstała w ramach wspólnego programu Centrum Edukacji Obywatelskiej i Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności – „Szkoła ucząca się”, realizowanego przez CEO. Zapraszamy do lektury: https://ceo.org.pl/sites/default/files/nowa_wizja_edukacji_05.pdf
ZadaNIEdomowe. Ja rozwiązać problem prac domowych w szkołach
Poradnik przygotowany przez organizacje pozarządowe i Rzecznika Praw Obywatelskich