8 i 9 maja we Wrocławiu odbył się #SamorządowyOkrągłyStół. Przedstawicielki i przedstawiciele różnych sektorów pracowali nad opracowaniem rekomendacji niezbędnych rozwiązań i zmian prawnych związanych z wojną w Ukrainie i przyjazdem do Polski ponad 3 mln uchodźców i uchodźczyń.
Prace Samorządowego Okrągłego Stołu skoncentrowano wokół 8 obszarów: integracja społeczna i działania, rynek pracy i gospodarka, mieszkalnictwo, edukacja i nauka, finanse i legislacja, bezpieczeństwo i cyberbezpieczeństwo, ochrona zdrowia i pomoc społeczna, wsparcie Ukrainy.
Prace stolika „Edukacja i nauka” koordynowała wiceprezydentka Sopotu Magdalena Czarzyńska-Jachim, jego sekretarzem była Alicja Pacewicz z naszej sieci SOS dla Edukacji, a w tworzeniu rekomendacji uczestniczyli samorządowcy, eksperci edukacyjni (także z naszej sieci SOS), przedstawiciele wyższych uczelni oraz ukraińskie nauczycielki z Wrocławia.
Pełna wersja materiału oraz lista autorów i autorek: Edukacja i nauka
Celem ma być nowoczesna szkoła, otwarta na wszystkich i odporna na kryzysy. Główne problemy i propozycje ich rozwiązania:
Jak jest teraz?
W Polsce mieszka dziś co najmniej 800 tys. dzieci uchodźczych z Ukrainy, z tego 500 tys. jest poza polskim systemem edukacji i wsparcia. Brakuje: kompleksowych rozwiązań, systemu finansowania, kadry nauczycielskiej, szkoleń, strategii krótko- i długofalowych w kluczowych obszarach.
Główne wyzwania i rekomendacje
- Jak włączać ukraińskie dzieci i młodzież do polskiego systemu edukacji
– Dopracować koncepcję pracy oddziałów przygotowawczych.
– Określić pilnie zasady oceniania, klasyfikacji i egzaminów, uwzględniając zróżnicowany poziom kompetencji językowych uczniów.
– Stworzyć alternatywną ścieżkę rekrutacyjną do szkół ponadpodstawowych.
– Stworzyć systemowy i szkolny model wsparcia psychospołecznego.
- Jak wesprzeć osoby uczące się w systemie ukraińskim
– Stworzyć system rejestracji uczniów pozostających w ukraińskim systemie.
– Stworzyć samorządom warunki organizacyjno-prawne i finansowe do organizowania lokalnych centrów wspomagających oraz zajęć adaptacyjnych, językowych i in. z możliwością zlecania zadań organizacjom pozarządowym.
- Jak zorganizować opiekę i edukację dla małych dzieci
– Ułatwić tworzenie domowych punktów opieki przedszkolnej i żłobkowej.
– Zajęcia adaptacyjne i integracyjne dla dzieci ukraińskich i elementy edukacji wielokulturowej dla dzieci polskich.
– Asystenci kulturowi i osoby mówiące po ukraińsku w przedszkolu dla ułatwienia komunikacji i pracy z dziećmi i ich rodzinami.
- Jak zapewnić doradztwo i edukację zawodowe ukraińskiej młodzieży
– Dostosować sposoby nauczania i procedury egzaminacyjnych do potrzeb uczniów.
– Doradztwo zawodowe w kierunku nauki w zawodach deficytowych na polskim rynku, oddziały przygotowawcze w tych szkołach branżowych.
- Jakie wsparcie dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami
– Zatrudnienie ze środków budżetu państwa specjalistów ukraińskojęzycznych w poradniach, szkołach i przedszkolach, pracujących w parze z polskim specjalistą.
– Szybka ścieżka uznania/weryfikacji ukraińskich orzeczeń.
- Jak wykorzystać wakacje dla przygotowania do nowego roku szkolnego
– Organizacja półkolonii i innych zajęć dla dzieci ukraińskich (także uczących się zdalnie) oraz polskich – konieczne regulacje dotyczące finansowania!
- Jak zapewnić kadrę nauczycielską i wspierać jej kompetencje
– Uprościć zasady nostryfikacji dyplomów.
– Określić docelowy poziom kompetencji językowych.
– Stworzyć oferty studiów podyplomowych i kursów doskonalących.
– Finansowanie z budżetu centralnego dodatkowej pracy kadry pedagogicznej.
- Jak zapewnić finansowanie dodatkowych zadań edukacyjnych
– Finansowanie z budżetu państwa rzeczywistych kosztów edukacji każdego ucznia uchodźcy z Ukrainy obecnie i w kolejnych latach.
– Finansowanie z budżetu państwa pełnych kosztów wychowania przedszkolnego, w tym również poza przedszkolami (domowe punkty).
– Ogólnopolski program inwestycyjny finansowany z budżetu państwa „Budowa, rozbudowa i modernizacja placówek oświatowych”: adresowany do samorządów (w powiązaniu z kryteriami demograficznymi).
- Jak uczelnie wyższe mogą wspierać edukację uchodźców z Ukrainy
Powołać grupę roboczą złożoną z przedstawicieli/lek władz uczelni z Ukrainy i Polski oraz urzędników obu ministerstw w celu identyfikacji potrzeb i wyzwań.
Sfinansować socjalne i stypendialne wsparcie studentów oraz zwiększyć środki na naukę języka polskiego dla studentów z Ukrainy.