15 października 2023 r. pójdziemy do urn wyborczych. Organizacje pozarządowe wraz ze współpracującymi z nimi ekspertami i ekspertkami już od wielu miesięcy pracowały nad postulatami dotyczącymi różnych dziedzin naszego życia. Przygotowane zostały konkretne rozwiązania, z których mogą korzystać komitety wyborcze i włączać je do swoich programów. Publikację tych postulatów rozpoczynamy od edukacji.
SOS dla Edukacji z propozycjami zmian dla polskiej szkoły
Co zmieni się w edukacji po wyborach? To pytanie powinno być zadawane politykom i polityczkom w kampanii wyborczej codziennie. Robi to m.in. koalicja SOS dla Edukacji, która w czerwcu przekonała demokratyczne ugrupowania opozycyjne do podpisania 10 rozwiązań na pierwsze 100 dni po wyborach. Zmiana w polskiej szkole jest możliwa: więcej autonomii, godne płace dla nauczycieli i kompetencje XXI wieku.
Likwidacja gimnazjów miała być rozwiązaniem na wszystkie problemy edukacji w Polsce. Zamiast tego wprowadziła chaos, podwójne roczniki i przeładowane podstawy programowe. Upolitycznione kuratoria oświaty, programy z rodzaju “Willa+”, niedofinansowane szkoły to tylko wierzchołek góry lodowej.
Obywatelski Pakt dla Edukacji
W odpowiedzi na te problemy powstał Obywatelski Pakt dla Edukacji, przedstawiający wizję mądrej, wrażliwej i nowoczesnej edukacji. Zamiast chaosu – porządek. Większa autonomia szkół, ich lepsze finansowanie, docenienie kadry nauczycielskiej i wprowadzenie szkół w XXI wiek.
Obywatelski Pakt dla Edukacji to poniekąd konstytucja działań koalicji SOS dla Edukacji, którą tworzy ponad 40 organizacji społecznych działających na rzecz dobrej szkoły. Pod Paktem podpisały się organizacje pozarządowe, nauczycielskie oraz związki samorządowe, a później dołączyły do nich również największe demokratyczne ugrupowania opozycyjne: Platforma Obywatelska, Nowoczesna i Inicjatywa Polska, Polskie Stronnictwo Ludowe i Polska 2050, Nowa Lewica i Razem.
10 rozwiązań na 100 dni
Pakt dla Edukacji to tylko pierwszy krok do zmiany. Kolejnym jest dokument 10 rozwiązań na 100 dni, który zyskał poparcie demokratycznych polityków i polityczek. To przepis na nowe otwarcie dla szkoły – propozycje, które są możliwe do wprowadzenia w krótkim czasie – w ciągu umownych 100 dni. Ich szybkie podjęcie pokaże determinację nowego rządu i da poczucie zmiany klimatu w polskiej edukacji. Ułatwi też spokojną pracę nad bardziej skomplikowanymi, długofalowymi i głębszymi zmianami.
Co znalazło się w tym dokumencie? Likwidacja luki oświatowej – zwiększenie subwencji, wzrost pensji nauczycielskich o 20%, więcej elastyczności w podstawie programowej i ramowym planie nauczania, utworzenie funduszu zajęć dodatkowych dla szkół samorządowych – koniec z „Willą plus”, dość kuratorów-polityków, koniec z papierologią, ustawa o prawach uczniów i uczennic, łatwiejsza współpraca z organizacjami pozarządowymi w szkołach, reaktywacja rad oświatowych i w końcu – powołanie Komisji Edukacji Narodowej.
Propozycje te zostały przygotowane w oparciu o szeroko zakrojone konsultacje na Szczycie Edukacyjnym w Warszawie. Wzięło w nim udział ponad 170 przedstawicielek i przedstawicieli środowisk edukacyjnych: nauczycielskich i dyrektorskich, uczniowskich i rodzicielskich, akademickich, samorządowych i związkowych, aktywiści i aktywistki organizacji pozarządowych, a także przedstawiciele i eksperci ugrupowań politycznych.
SOS dla Edukacji podkreśla, że zarówno Obywatelski Pakt dla Edukacji, jak i 10 rozwiązań na 100 dni, to nie są zamknięte księgi. Ich twórcy chcą by wokół wskazywanych propozycji pojawiały się nowe, były rozwijane i uzupełniane o elementy ważne z perspektywy ugrupowań politycznych, samorządów lokalnych, nauczycielskich związków zawodowych, innych organizacji społecznych i środowisk szkolnych. Dlatego kampania wyborcza to doskonały czas, by kontynuować dyskusję o tym, jak ma wyglądać polska szkoła po wyborach.
Koalicja SOS dla Edukacji
Sieć Organizacji Społecznych dla Edukacji tworzy ponad 40 organizacji, które działają na rzecz mądrzejszej i lepszej szkoły. Przedstawiciele SOS-u od lat zajmują się monitorowaniem stanu polskiej edukacji, nazywaniem jej problemów oraz ich rozwiązywaniem.
SOS stoi za takimi inicjatywami jak Wolna Szkoła, Obywatelski HiT czy Wspólna Szkoła, których celem jest pomoc uczniom i uczennicom, rodzicom i całemu środowisku nauczycielskiemu.