Nie każmy uczniom wybierać zawodu. Mówmy o tym, że mają jakieś kompetencje – piszą autorzy rekomendacji „PowerED 2021: Doradztwo zawodowe w wyrównywaniu szans edukacyjnych”. W powstanie dokumentu zaangażowało się ponad 90 ekspertów i ekspertek – nauczycieli, samorządowców, przedstawicieli organizacji pozarządowych, a także sektora przedsiębiorstw. Publikacja wskazuje konkretne działania z zakresu doradztwa zawodowego, które są możliwe do wdrożenia w każdej szkole od zaraz, w ramach obowiązującego prawa.
● W 2018 r. Rozporządzenie MEN wprowadziło obowiązek realizacji zajęć z preorientacji zawodowej, orientacji zawodowej i doradztwa zawodowego we wszystkich placówkach oświatowych, od przedszkoli po szkoły ponadpodstawowe.
● Aż połowa chłopców i dziewczynek w Polsce chce pracować w jednym z 10 najbardziej popularnych zawodów dla swojej płci (np. jako lekarz, nauczyciel, policjant), nie biorąc pod uwagę setek innych dostępnych możliwości.
● Co trzeci respondent badania Bilans Kapitału Ludzkiego w 2019 r. wyraził niezadowolenie z dokonanych w przeszłości wyborów edukacyjno-zawodowych.
– W szerokim gronie ekspertów dokonaliśmy diagnozy stanu doradztwa zawodowego w systemie oświaty i odkryliśmy, jak wiele jest jeszcze do zrobienia – podkreśla Marta Wrzosek, doradczyni zawodowa i pedagog z zespołu fundacji Katalyst Education, inicjatora PowerED. – Tworząc rekomendacje najbardziej zależało nam na ich praktycznym wymiarze. Mam nadzieję, że wypracowany przez nas materiał rozpocznie w całym kraju dyskusje między organami prowadzącymi, szkołami a rodzicami i pozwoli odkryć, jakie znaczenie doradztwo zawodowe ma dla przyszłości obecnych uczniów.
W gronie ekspertów, którzy współtworzyli dokument, znaleźli się przedstawiciele m.in. Instytutu Badań Edukacyjnych, Stowarzyszenia Doradców Szkolnych i Zawodowych Rzeczypospolitej Polskiej, Ośrodka Rozwoju Edukacji, ośrodków doskonalenia nauczycieli z całej Polski, uczelni kształcących przyszłych doradców zawodowych, samorządowych biur edukacji, szkół i poradni pedagogicznych, a także ogólnopolskich NGO-sów (m.in. Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, Stowarzyszenia Dobra Edukacja, Fundacji Szkoła z Klasą, Fundacji Centrum Edukacji Obywatelskiej) oraz biznesu.
Rekomendacje
– Podobnie jak przed rokiem, podczas pierwszej edycji PowerED, zależało nam na wspólnym głosie ponad sektorami – tłumaczy Andrzej Pieńkowski z Katalyst Education, współautor dokumentu. – Na co dzień tworzymy Mapę Karier, bezpłatne narzędzie, które ułatwia i
uatrakcyjnia wprowadzanie treści doradczych w szkołach. Dostrzegamy jednak wyzwanie związane z podnoszeniem prestiżu doradztwa zawodowego, z koniecznością stworzenia ram organizacyjnych i strategicznych dla wspierania młodych ludzi w projektowaniu
kariery. Jesteśmy przekonani, że dostrzeżenie znaczenia doradztwa zawodowego jest szansą na to, by otworzyć szkołę na środowisko zewnętrzne. I do tej otwartości zachęcamy szkoły w publikacji.
Zalecenia wypracowane przez ekspertów zostały zebrane w 5 rekomendacji:
● Przystosowanie szkół do roli lokalnych centrów doradztwa zawodowego.
● Tworzenie sieci wsparcia wokół szkół.
● Umożliwienie dzieciom i młodzieży poznania rynku pracy z bliska i od wewnątrz.
● Dostosowanie programu i metod nauczania do wymagań współczesnego świata.
● Udostępnienie indywidualnego doradztwa dla każdego ucznia.
Każda z propozycji poparta jest przykładami konkretnych działań, które mogą podjąć samorządy, firmy i szkolna społeczność, by wspierać uczniów w rozwijaniu potencjału i w zapobieganiu niepowodzeniom karierowym. Autorzy podejmują wątki związane m.in. z diagnozowaniem zasobów i talentów, samooceną uczniów, poznawaniem zawodów, budowaniem sojuszy wokół szkoły, kontekstualizacją podstawy programowej, kształtowaniem kompetencji kluczowych, a także zaangażowaniem rodziców.