Nowy rok szkolny otwieramy nową edycją debat młodzieżowych

O co w tym chodzi?

Z nadzieją śledzimy prace nad reformą edukacji – pierwsze zmiany mają wejść w życie już we wrześniu 2026 roku. Wyzwań jest wiele: jak przekształcić szkołę rywalizacji w szkołę współpracy? Jak przygotować uczniów na przyszłość, której jeszcze nie znamy?

Wierzymy, że bez głosu młodzieży żadna reforma się nie uda. Dlatego zachęcamy samorządy uczniowskie i młodzieżowe rady do organizowania debat – o ocenianiu, relacjach z nauczycielami, wsparciu psychologicznym i innych ważnych tematach. Wasze doświadczenia i pomysły mogą realnie wpłynąć na kształt nowej szkoły.

Dorośli też są mile widziani w tych rozmowach – ważne jednak, by to głos młodych wybrzmiał najmocniej.

Zorganizuj debatę!

Przygotowaliśmy 12 nowych tematów do dyskusji oraz scenariusze, które ułatwią wam prowadzenie rozmów. Wybierzcie jeden z nich i zorganizujcie spotkanie w swojej szkole, gminie lub mieście. Zachęćcie uczniów, nauczycieli oraz rodziców do udziału w dyskusji. Im więcej głosów, tym lepiej.
 
Jeśli jesteś w młodzieżowej radzie gminy, miasta czy dzielnicy, zorganizuj lokalną rozmowę o polskiej szkole – o tym, co działa dobrze, co warto poprawić i co należałoby zmienić.
 
Jeśli jesteś uczniem lub uczennicą, zaproponuj rozmowę swojemu samorządowi uczniowskiemu albo porozmawiaj z wychowawcą, który pomoże zorganizować szkolną dyskusję.
 
Zapraszając uczestników, zadbaj o to, by reprezentowali możliwie szerokie spektrum poglądów.

Wybierz temat debaty!

O prawach, obowiązkach i karach uczniowskich. Konsultacje projektu Ministerstwa Edukacji Narodowej

Rozmowa będzie okazją do przeanalizowania przez uczniów nowych propozycji reform Ministerstwa Edukacji Narodowej. Porozmawiamy o tym, czy obecny system praw i obowiązków w szkołach jest wystarczający, a także czy potrzebne są wspólne dla całej Polski regulacje. Dyskusja obejmie również pomysł powołania Rzecznika Praw Uczniowskich w szkołach i na poziomie krajowym. Wnioski z rozmowy mają pomóc w określeniu, jakie zmiany są naprawdę potrzebne, wnioski z debat zostaną w tym przypadku przekazane do Ministerstwa.

Debata będzie dotyczyć roli i realnego wpływu samorządu uczniowskiego (czyli całej społeczności) na życie i funkcjonowanie szkoły. Uczniowie zastanowią się, jakie sprawy powinien reprezentować samorząd, jak komunikować się z całą społecznością uczniowską, współpracować z nauczycielami i rodzicami, jak wprowadzać zasady etyczne w działaniu oraz jak wybierać członków zarządu, aby skutecznie i uczciwie reprezentowali wszystkich uczniów.

Dyskusja będzie dotyczyć wpływu rywalizacji i współpracy na proces nauki oraz atmosferę w klasie. Uczestnicy zastanowią się, jak porównywanie wyników wpływa na emocje i relacje rówieśnicze, jakie są skutki współpracy i rywalizacji dla przyszłych umiejętności, oraz w jakich sytuacjach współpraca może przynieść najlepsze efekty edukacyjne.

Rozmowa będzie okazją do refleksji nad tym, co w szkolnym życiu zniechęca uczniów, a co ich motywuje i daje radość. Uczestnicy zastanowią się nad lekcjami, przerwami i rolą nauczyciela, a także zaproponują własne pomysły na to, jak szkoła mogłaby być ciekawsza i bardziej przyjazna.

Debata będzie poświęcona temu, co utrudnia uczniom regularne czytanie oraz jak można zwiększyć zainteresowanie książkami. Uczestnicy zastanowią się nad wpływem technologii, sposobami odkrywania wartościowych lektur, rolą szkolnej biblioteki i czytelni oraz korzyściami, jakie płyną z czytania w codziennym życiu i w przyszłości.

Rozmowa będzie dotyczyć roli godziny wychowawczej w życiu klasy i szkoły. Uczestnicy zastanowią się, co w obecnym jej przebiegu działa dobrze, jakie formy integracji i aktywności mogłyby ją ulepszyć oraz jak godzina wychowawcza może służyć zarówno rozwojowi, jak i wspólnemu spędzaniu czasu w klasie.

Debata będzie okazją do wskazania tematów i zagadnień, które uczniowie uważają za ważne, a które rzadko pojawiają się w szkolnej przestrzeni. Uczestnicy zastanowią się nad problemami życiowymi i naukowymi, które warto poruszać, nad warunkami dobrej rozmowy oraz nad rolą nauczyciela w tworzeniu bezpiecznej i otwartej atmosfery dyskusji.

Debata będzie dotyczyć zjawiska podziałów ideologicznych i ich wpływu na społeczeństwo, szkołę oraz relacje rówieśnicze. Uczniowie w grupach zastanowią się, jakie wartości mogą łączyć wszystkich, jakie skutki niesie polaryzacja oraz jak budować integrację i kulturę szacunku mimo różnic poglądowych.

Dotyczy równowagi między wymaganiami edukacyjnymi a atmosferą, która temu towarzyszy. Uczniowie zastanowią się nad rolą emocji w nauce, cechami skutecznych nauczycieli, miejscem zabawy i innowacji w edukacji oraz nad tym, czy szkoła ma przede wszystkim uczyć, czy też dbać o dobrostan i rozwój młodych ludzi.

Debata będzie dotyczyć tego, w jaki sposób młodzież może realnie uczestniczyć w życiu szkolnym oraz jak zwiększyć jej sprawczość w kontaktach z nauczycielami, dyrekcją i na forum samorządu uczniowskiego. Uczniowie zastanowią się nad problemami, które chcieliby rozwiązać, pomysłami oddolnych inicjatyw oraz nad tym, w jakich obszarach szkoły uczniowie powinni mieć większy głos.

Rozmowa będzie poświęcona temu, czy szkolna ocena zachowania rzeczywiście oddaje prawdę o uczniach oraz jakie ma konsekwencje dla ich przyszłości. Uczniowie zastanowią się nad sposobami jej wystawiania, znaczeniem i ewentualnymi alternatywami, które mogłyby lepiej odzwierciedlać postawy i relacje w szkole.

Dyskusja będzie dotyczyć roli uczniów w kształtowaniu życia szkolnego oraz tego, jak zwiększyć równość, szacunek i realny wpływ młodzieży na decyzje podejmowane w szkole. Uczniowie zastanowią się nad prawami mniejszości, głosowaniem, relacjami z nauczycielami, funkcjonowaniem samorządu jako społeczności oraz sposobami budowania bardziej partnerskiej wspólnoty.

Jak zorganizować debatę?

1

Debata może mieć dowolną formułę, ale ważne, by toczyła się wokół wskazanych przez nas pytań. Zdecydujcie sami, jak chcecie ją przeprowadzić lub skorzystajcie ze scenariusza przygotowanego przez SOS dla Edukacji. Spotkanie powinno trwać ok. 2-2,5-godzin.

 

Zobacz film, wyjaśniający, czym są debaty i jak je zorganizować.

Zorganizujcie w swojej gminie i/lub szkole debatę o profilu absolwenta i absolwentki, a następnie opublikujcie wasze wnioski. Zachęćcie uczennice i uczniów, nauczycielki i nauczycieli oraz rodziców do udziału w dyskusji. Im więcej osób zabierze w tej rozmowie głos, tym lepiej!

  • Jeśli jesteś członkinią lub członkiem młodzieżowej rady gminy, miasta lub dzielnicy, zorganizuj lokalną debatę o polskiej szkole – o tym, co działa dobrze, co warto zmodyfikować, a wreszcie o tym, co należałoby w niej zmienić.
  • Jeśli jesteś uczennicą lub uczniem, zaproponuj zorganizowanie debaty władzom samorządu uczniowskiego albo zwróć się do wychowawcy lub innego dorosłego, który może pomóc przeprowadzić klasową lub szkolną dyskusję.

2

Jeśli chcecie otrzymać profesjonalne wsparcie w zakresie prowadzenia debat, móc uczestniczyć w webinarium szkoleniowym, a także skorzystać ze wsparcia naszych trenerów – zgłoście swoją debatę do SOS dla Edukacji!

3

Po spotkaniu prześlijcie relacją z wydarzenia i podsumowanie wniosków.

Spiszcie krótko, jak przebiegała dyskusja i jakie są wasze spostrzeżenia. Dołączcie 2-4 zdjęcia z wydarzenia, po uzyskaniu zgody uczestników na ich publikację.

Przejdź do treści