[fusion_builder_container type=”flex” hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” menu_anchor=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” background_color=”” background_image=”” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” parallax_speed=”0.3″ video_mp4=”” video_webm=”” video_ogv=”” video_url=”” video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_color=”” video_preview_image=”” border_color=”” border_style=”solid” padding_top=”” padding_bottom=”” padding_left=”” padding_right=””][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” center_content=”no” last=”true” min_height=”” hover_type=”none” link=”” border_sizes_top=”” border_sizes_bottom=”” border_sizes_left=”” border_sizes_right=”” first=”true”][fusion_text]
Spotkanie z Jaryną Jasnij, koordynatorką programów dla ukraińskich nauczycieli i uczniów w Fundacji Szkoła z Klasą oraz z dr. Łukaszem Kosińskim, dyrektorem Miejskiego Ośrodka Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy.
Wojna w Ukrainie wciąż trwa i, chociaż nie tak intensywnie jak na początku, do Polski nadal przybywają matki z dziećmi. Mają dość alarmów, wybuchów, siedzenia w piwnicach i strachu o bezpieczeństwo swoje oraz swoich dzieci. Zabierają ze sobą – i one i dzieci – “torbę” trudnych przeżyć, emocji, napięcia, obaw o los swojego miasta oraz bliskich, którzy zostali w domu, a także o to jak one same i ich dzieci odnajdą się w nowym kraju.
Dzieci przeżywają ogromny stres, który objawia się na rozmaite sposoby. Matki, z którymi na co dzień rozmawia Jaryna, wymieniają na jednym oddechu to, z czym się mierzą:
- silne reakcje dzieci na dźwięki, obrazy, sytuacje, które przypominają o trudnych, zagrażających wydarzeniach – huk, hamowanie samochodu, nagły hałas, syrena alarmowa
- nawroty wspomnień i koszmarne sny
- emocjonalne “huśtawki”, niekontrolowane wybuchy płaczu, które już po chwili mogą się zamienić w śmiech
- lęk o mamę, rodzeństwo – “a jeżeli wojna zacznie się również w Polsce, to czy ja zostanę sam/sama?”
- lęk o pozostawionych w Ukrainie bliskich – ojca, dziadków, przyjaciół,
- apatia i niechęć kontaktu z obcymi ludźmi, czasem też również z rodziną.
Wiele dzieci z Ukrainy idzie też szybko do polskiej szkoły, co z jednej strony jest wyzwaniem dla nauczycieli i nauczycielek, które z wymienionymi wyżej sytuacjami i reakcjami dzieci pewnie się stykają lub zetkną, ale również powoduje to kolejne emocjonalne wyzwania u ukraińskich dzieci.
Dzieci zanurzają się w szkole w innym języku. Chociaż polski jest podobny do ukraińskiego, to jednak jest inny. I o ile dzieci z Ukrainy Zachodniej lepiej radzą sobie ze rozumieniem języka polskiego, to dzieci z Ukrainy Wschodniej, które rozmawiają w życiu codziennym po rosyjsku, mają z polskim sporo kłopotów, czasem nie rozumieją w ogóle, o czym mówi do nich nauczycielka czy polscy koledzy i koleżanki.
System nauczania to kolejne duże wyzwanie. Inni nauczyciele, zadania, metody pracy, ale i treści, których nie rozumieją dzieci. Znaczenie ma nie tylko język wykładowy, ale też ocenianie (w Ukrainie skala obejmuje oceny od 1 do 12), inny rytm lekcji, inne oczekiwania czy akceptowane w szkole zachowania. Nowa szkoła to nowe emocje i też nowe przepisy, reguły, których jest dużo, a większość nie jest intuicyjna, nie jest łatwo zrozumiała. Często uczeń czy uczennica nie zna topografii szkoły (a wiedza gdzie co jest pozwala poczuć się w nowym miejscu bezpieczniej), nie wie, jakie są reguły przebywania na boisku, czy wolno wychodzić na podwórko bez pozwolenia albo kogo o to pozwolenie zapytać, gdzie w szkole jest jadalnia i czy trzeba płacić za obiady, czy może są one bezpłatne. Pytań czasem więcej niż odpowiedzi. To może zniechęcać i frustrować.
Integracja z klasą to kolejny ważny obszar. Wydaje się, że im młodszy uczeń, tym łatwiej mu się zintegrować z klasą ale, o czym warto pamiętać, nie zawsze też tak jest. Pomocne mogą być wspólne zabawy, w których język nie odgrywa najważniejszej roli. Zabawa jest bardzo ważna w procesie integracji i odbudowywaniu poczucia bezpieczeństwa u młodszych dzieci. Starszym uczniom często bywa trudniej dogadać się z kolegami z klasy, i nie chodzi tu tylko o mówienie w języku polskim, potrzebują przestrzeni i czasu na budowanie relacji, oswojenie się z nową sytuacją, warto czujnie obserwować, jak przebiega ten proces.
Słyszymy i widzimy, jak dużo jest wyzwań związanych z obecną sytuacją i jak duży mają wpływ na zdrowie psychiczne uczniów z Ukrainy. Teraz jeszcze ważniejsze jest zadbanie o dobrostan psychiczny zarówno tych dzieci i młodzieży, jak i uczniów polskich oraz nauczycieli i dyrektorów, którzy starają się sobie poradzić w tej nagłej i nieoczekiwanej sytuacji.
W Fundacji Szkoła z Klasą dobrostanem psychicznym w szkole zajmujemy się od 2 lat w ramach programu parasolowego Rozmawiaj z Klasą, który dynamicznie rozwijamy [szkolazklasa.org.pl/programy/rozmawiaj-z-klasa]
- Wkrótce zaprosimy nauczycieli i nauczycielki do projektu Krople Uważności, w którym praktykować będziemy wspólnie mindfulness, a następnie będziemy przenosić praktykę uważności do klas
- W Szkole dobrostanu rozbrajamy różne mity dotyczące zdrowia psychicznego, przygotowujemy materiały edukacyjne, podpowiadamy jak budować strategie , które wzmacniają dobrostan w klasie i w szkole.
- W Weź kurs na wielokulturowość przygotowujemy trenerów i edukatorki do wspierania nauczycieli, dyrekcji szkół, rad pedagogicznych w mierzeniu się z obecnymi wielokulturowymi wyzwaniami.
O wszystkich projektach, oferowanych formach wsparcia i naszych materiałach będziemy na bieżąco informować na naszych stronach i fanpage’ach, w newsletterze Fundacji.
Zależy nam na współpracy z samorządami, które mogą nas wesprzeć w wysiłkach i docieraniu do szkół i osób, które mogą potrzebować i poszukiwać wsparcia. To samorządy na bieżąco gromadzą wiedzę o potrzebach szkół w swoich regionach. Zapraszamy i zachęcamy do kontaktu i rozmowy o tym, jak możemy wspólnie działać.
szkolazklasa.org.pl / facebook.com/fundacjaszkolazklasa / fundacja@szkolazklasa.org.pl
Druga część spotkania dotyczyła instytucjonalnego wspierania dobrostanu w szkołach. Dr Kosiński przedstawił konkretne działania realizowane w Bydgoszczy, np. Edukacyjny Punkt Informacyjny dla młodych osób z Ukrainy (doradztwo zawodowe prowadzone w ich języku i uwzględniające różnice w systemach edukacji) czy pomoc psychologiczną dla polskich i ukraińskich dzieci i młodzieży. Podkreślił też, jak duże znaczenie w budowaniu dobrostanu mają poczucie sprawczości i możliwość odkrywania swoich pasji. Mają temu służyć m.in. bydgoskie radio w całości prowadzone przez młode osoby, Miejski Program Wspierania Ucznia Zdolnego oraz różnorodne festiwale.
Konieczne jest zadbanie o nauczycielki i nauczycieli – ich dobrostan jest ważny dla nich samych, a jednocześnie przekłada się na emocje dzieci i młodzieży. Dlatego w marcu 2020 roku, już w pierwszych dniach lockdownu, w Bydgoszczy uruchomiono pomoc psychologiczną dla osób nauczających. W ośrodku funkcjonują sieci współpracy nauczycieli, jest też możliwość współdziałania ze środowiskami akademickimi.
W przypadku grona nauczycielskiego docenienie i możliwość promocji dorobku są równie ważne jak dla młodych ludzi. Osoby nauczające są więc zapraszane do udziału w wydarzeniach jako eksperci i ekspertki, mogą też publikować swoje materiały w zbiorach ośrodka.
Dyrektor podkreśla, jak istotne jest wychodzenie naprzeciw realnym potrzebom. Wzmacnia to podmiotowość i poczucie sprawczości. Innym czynnikiem przyczyniającym się do sukcesu bydgoskich działań są partnerstwa – to szansa na bardziej efektywną współpracę, a jednocześnie niedublowanie się.
[/fusion_text][fusion_youtube id=”https://youtu.be/Nn7AhXiBayA” alignment=”” width=”” height=”” autoplay=”true” api_params=”” title_attribute=”” video_facade=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” css_id=”” /][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]